ระวังการผ่อนชำระ 0%: กับดักเงียบที่อาจทำลายอนาคตการเงินของคุณ

ในประเทศไทย การผ่อนชำระสินค้าและบริการด้วยอัตราดอกเบี้ย 0% เป็นสิ่งที่พบเห็นได้ทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นในห้างสรรพสินค้า ร้านค้าออนไลน์ หรือแม้แต่คลินิกเสริมความงาม ข้อเสนอเหล่านี้ดูเหมือนจะเป็นโอกาสที่ดีในการจัดการการเงิน แต่แท้จริงแล้วอาจเป็นกับดักที่นำไปสู่ปัญหาทางการเงินได้

จิตวิทยาของการผ่อนชำระ: ทำไมเราถึงถูกดึงดูด?

การผ่อนชำระด้วยดอกเบี้ย 0% ทำให้เรารู้สึกว่าสามารถควบคุมการใช้จ่ายได้ดีขึ้น เราคิดว่า “ถ้าฉันสามารถจ่ายเพียง 500 บาทต่อเดือน ทำไมจะไม่ซื้อเลยล่ะ?” แต่ความคิดเช่นนี้อาจนำไปสู่การใช้จ่ายเกินตัวโดยไม่รู้ตัว

ความจริงเบื้องหลังการผ่อนชำระ 0%

ตามข้อมูลจาก ธนาคารแห่งประเทศไทย (Bank of Thailand) การผ่อนชำระด้วยดอกเบี้ย 0% มีข้อควรระวังดังนี้:

• วงเงินบัตรเครดิตถูกใช้เต็มจำนวน: แม้ว่าคุณจะจ่ายเป็นงวด แต่ธนาคารจะถือว่าคุณใช้วงเงินเต็มจำนวนของสินค้านั้น ๆ ซึ่งอาจจำกัดความสามารถในการใช้จ่ายในอนาคต
• การล่าช้าในการชำระเงิน: หากคุณพลาดการชำระเงินแม้แต่ครั้งเดียว สิทธิ์ในการผ่อนชำระ 0% อาจถูกยกเลิก และธนาคารจะคิดดอกเบี้ยตามอัตราปกติ ซึ่งอาจสูงถึง 16-20% ต่อปี
• ประวัติเครดิต: การมีภาระหนี้สินหลายรายการอาจส่งผลต่อคะแนนเครดิตของคุณ ทำให้ยากต่อการขอสินเชื่อในอนาคต

ปัญหาระดับประเทศ: ข้อมูลเกี่ยวกับหนี้สิน

จากรายงานของธนาคารแห่งประเทศไทย พบว่า มากกว่า 25% ของหนี้บัตรเครดิตในปี 2567 เกิดจากการผ่อนชำระสินค้าแบบ “ไม่มีดอกเบี้ย” และประมาณ 60% ของคนหนุ่มสาวไทยอายุระหว่าง 22-35 ปี มีหนี้สินจากการบริโภค โดย 40% เริ่มต้นจากการผ่อนชำระ 0%

กรณีศึกษาจากเพื่อน: เมื่อ 0% กลายเป็นภาระ

เพื่อนคนหนึ่งของผม ตัดสินใจปรับปรุงห้องพักของเขา โดยซื้อเฟอร์นิเจอร์และเครื่องใช้ไฟฟ้าหลายรายการด้วยการผ่อนชำระ 0% ในตอนแรกเขาคิดว่าสามารถจัดการการเงินได้ แต่เมื่อเวลาผ่านไป เขาพบว่ามีภาระการชำระเงินหลายรายการที่ต้องจัดการ และเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินทางการเงิน เขาไม่สามารถชำระเงินตรงเวลาได้ ทำให้ต้องเสียดอกเบี้ยเพิ่มเติม

เคล็ดลับในการหลีกเลี่ยงกับดักนี้

• หลีกเลี่ยงการผ่อนชำระสินค้าที่ไม่จำเป็น: หากไม่สามารถจ่ายเต็มจำนวนได้ ควรพิจารณาว่าสินค้านั้นจำเป็นจริงหรือไม่
• ใช้แอปพลิเคชันจัดการการเงิน: เช่น Piggipo หรือ ManeeMe เพื่อช่วยติดตามการใช้จ่ายและการผ่อนชำระ
• กำหนดวงเงินการเป็นหนี้ส่วนตัว: ไม่ควรให้ภาระหนี้สินเกินกว่า 20% ของรายได้สุทธิ
• ปิดการแจ้งเตือนโปรโมชั่น: เพื่อลดการถูกกระตุ้นให้ซื้อสินค้าที่ไม่จำเป็น

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

1. การผ่อน 0% กระทบเครดิตสกอร์ไหม?
   หากคุณผ่อนชำระตรงเวลา ไม่มีผลลบ แต่หากผิดนัดแม้เพียงงวดเดียว ข้อมูลจะถูกส่งไปยังเครดิตบูโร ส่งผลต่อคะแนนเครดิตและการกู้ยืมในอนาคต
2. ผ่อนผ่านแอปพลิเคชัน BNPL หรือผ่านบัตรเครดิต แบบไหนดีกว่า?
   ทั้งสองแบบมีข้อดี-ข้อเสีย ควรดูว่าเงื่อนไขการชำระเงินเป็นอย่างไร และมีค่าธรรมเนียมแฝงหรือไม่
3. ควรผ่อนของประเภทไหนเท่านั้น?
   ควรจำกัดการผ่อนเฉพาะสิ่งจำเป็น เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้าที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต หลีกเลี่ยงสินค้าฟุ่มเฟือย

สรุป

การผ่อนชำระ 0% อาจเป็นเครื่องมือที่ดีในการจัดการการเงิน หากใช้อย่างรอบคอบ แต่หากไม่ระมัดระวัง อาจกลายเป็นกับดักที่นำไปสู่ปัญหาหนี้สินและส่งผลต่อคะแนนเครดิตของคุณ ดังนั้น ควรพิจารณาอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจผ่อนชำระสินค้าใด ๆ